یکی از قلعه‌های مهم در جنوب سیستان و بلوچستان قلعه ناصری ایرانشهر بوده که بعد از قلعه بمپور بزرگترین و مهمترین قلعه خشت و گلی در منطقه بلوچستان به شمار می‌رود.

ناصرالدوله فرمانفرما که حـاکم کـرمان و بلوچستان بود در سال ۱۲۵۸ هجری قمری پیشنهاد ساخت این دژ نظامی بزرگ را در فهرج یا پهره (نام قدیم ایرانشهر) به ناصر الدین شاه قاجار داد و حسین معمارباشی کرمانی با دستور ناصرالدین شاه قاجار این بنا را در سال ۱۲۶۴ هجری شمسی ساخت.

بنا به مستندات تاریخی کار ساخت این قلعه هفت سال به طول انجامید و از آن پس بنام قلعه ناصری یا ناصریه مشهور شد و مقر حکمرانی بلوچستان که تا آن سال قلعه کهن و عظیم بمپور بود، به این قلعه انتقال یافت.

این بنای تاریخی با مساحت هفت هزار و ۵۰۰ متر مربع شامل بخش‌های مختلف از جمله چهار حیاط مجزا و بیش از ۱۵۰ اتاق، حال بند، حوض خانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه و منطقه حاکم نشین بود.

یکی از قلعه‌های مهم در جنوب سیستان و بلوچستان قلعه ناصری ایرانشهر بوده که بعد از قلعه بمپور بزرگترین و مهمترین قلعه خشت و گلی در منطقه بلوچستان به شمار می‌رود.

در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی با تصرف شهر فهرج یا پهره توسط قوای رضاخان پهلوی این شهر به نام ایرانشهر تغییر نام یافت.

زمانی که رضاخان به اقتدار زیادی دست یافت و دولت مرکزی به اندازه کافی جاگیر شده بود و به قدرت رسید، ارتش رضاخان پهلوی به پیشوایی تیمسارامان الله جهانبانی در بلوچستان این دژ را تسخیر کرد و همین امر نیز باعث شد که نام آن به قلعه ایرانشهر تغییر پیدا کند.

در زمان پادشاهی محمدرضا شاه، این قلعه ۲ بار تغییر کاربری داد، یک بار به ژاندارمری تبدیل شد و بار دوم نیز برای مدت کوتاهی از آن به عنوان محل تدریس استفاده کردند، در سال‌های نخست انقلاب نیز برای مدتی خالی از سکنه شد و تقریباً بلا استفاده رها شده بود.

گذشت زمان موجب شد که این قلعه ویران شود به گونه‌ای که در سال ۱۳۶۱، حدود به ۹۸ درصد از محیط درونی بنا با بولدوزر نابود و تنها اثر بر جا مانده از آن به قسمت سردر و حصار مربوط می‌شد، این قلعه سرانجام در سال ۱۳۷۵ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

معماری قلعه ناصری ایرانشهر

خشت و گل و آجر از مصالح تشکیل‌دهنده قلعه ناصری ایرانشهر هستند، حصار قلعه در کل ۹ برج دیدبانی دارد و دیوارهای آن در روی سطح زمین دارای قطر ۴. ۵ متر و ارتفاع ۷ متر است. این ساختمان وسعتی بیش از ۳۶ هزارمتر مربع دارد.
قلعه ایرانشهر بنا به متون باقی مانده، بیش از ۱۵۰ اتاق شامل مال‌بند، حوض‌خانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه و حاکم‌نشین داشت.

هرچند معماری داخلی قلعه تخریب شده؛ اما از زیبایی‌های معماری قلعه می‌توان به آجرنمای تزیینی سردر ورودی و برج‌های آجرکاری شده دو جهت اشاره کرد که دارای انواع طرح‌های رجچینی، دندان‌موشی، هندسی، لوزی و چلیپایی است.